हरभरा पेरणी करताना कोणती उपाय योजना करावी

Question

Anurag Gupta · Answer

हरभरा (चना) पेरणी करताना खालील उपाययोजना करणे महत्त्वाचे आहे:

योग्य वाणांची निवड: आपल्या परिसराच्या हवामानाला आणि मातीच्या प्रकाराला अनुरूप वाणांची निवड करा. वाण निवडताना कीड आणि रोग प्रतिकारक वाणांचा विचार करणे आवश्यक आहे. उदा., ‘विजय’, ‘वीर’ हे काही रोगप्रतिरोधक चना वाण आहेत.

जमिनीची तयारी: हरभरा पेरणीसाठी जमीन चांगली तयार करावी. गाळमुक्त आणि पाण्याचा निचरा चांगला होणारी जमीन हरभऱ्याला पोषक असते. दोन-तीन नांगरट करून जमीन भुसभुशीत करा.

बीज प्रक्रिया: पेरणीपूर्वी बीज प्रक्रिया करणे महत्त्वाचे आहे. चण्याचे बियाणे बुरशीजन्य रोगांपासून वाचवण्यासाठी थायरम किंवा कार्बेन्डाझिम यासारख्या बुरशीनाशकाने प्रक्रिया करा. 2-3 ग्रॅम प्रति किलो बियाणे या प्रमाणात बुरशीनाशक वापरावे.

खत व्यवस्थापन: मृदाचाचणी करून योग्य प्रमाणात खतांचा वापर करावा. सामान्यतः नत्र (N), स्फुरद (P) आणि पालाश (K) खतांची मात्रा 20:50:30 किग्र प्रति हेक्टर योग्य असते. जैविक खतांचा वापर करणे देखील फायदेशीर ठरते.

पेरणीची वेळ: हरभऱ्याची पेरणी ऑक्टोबरच्या दुसऱ्या पंधरवड्यात करावी. हिवाळ्यातील योग्य तापमान आणि आद्रता बियाण्यांच्या चांगल्या उगवणीस मदत करतात.

सिंचन व्यवस्थापन: पेरणीनंतर पहिल्या दोन आठवड्यात सिंचनाची गरज असते. जमिनीच्या ओलाव्याच्या स्थितीनुसार सिंचनाचे नियोजन करा. हरभरा हे कोरडवाहू पीक असल्याने कमी पाण्यातही उत्पादन चांगले देते.

तण नियंत्रण: पेरणीनंतर 20-25 दिवसांनी तण नियंत्रणासाठी तणनाशकांचा वापर करा किंवा काढणी करा. तणांच्या वाढीमुळे उत्पादन कमी होऊ शकते.

या सर्व बाबींचे योग्य नियोजन केल्यास हरभऱ्याचे उत्पादन वाढवता येईल.