सध्या गहू वर कोणता रोग व उपचार सांगा

Question

Anshu Sharma · Accepted Answer

नमस्कार, गहूच्या पिकावर विविध प्रकारचे रोग होऊ शकतात, जे पिकाची गुणवत्ता आणि उत्पादनावर परिणाम करतात. येथे काही महत्त्वाचे रोगांची यादी दिली आहे:

रतुआ रोग:
हा रोग गव्हाच्या पिकासाठी आर्थिक दृष्ट्या महत्त्वाचा आहे. याचे तीन प्रकार आहेत: पान रतुआ, खोड रतुआ, आणि धारीदार रतुआ. हे सर्व रोग गव्हाच्या पानांवर आणि खोडांवर परिणाम करतात आणि पिकाच्या वाढीवर परिणाम करतात.

गहू ब्लास्ट:
हा रोग दाणे, पाने, आणि बाल्यांना संक्रमित करतो. संक्रमित दाणे हलके, बदरंग, आणि सडपातळ होतात. हा रोग विशेषतः आर्द्रता आणि उच्च तापमानात वेगाने पसरतो.

करनाल बंट:
हा रोग गव्हाच्या निर्यातीस अडथळा निर्माण करतो. ड्युरम प्रकारांच्या तुलनेत ब्रेड गहू प्रकारांवर याचा अधिक परिणाम होतो. या रोगामुळे दाण्यांवर गडद डाग पडतात, ज्यामुळे गुणवत्ता कमी होते.

पर्ण किट्ट:
हा गव्हाच्या सर्वात सामान्य किट्ट रोगांपैकी एक आहे, जो पक्सिनिया ट्रिटिसिना मुळे होतो. हा रोग पानांवर लहान, गोलसर डाग निर्माण करतो, ज्यामुळे पिकाची हरियाली प्रभावित होते.

खुआ:
हा रोग गव्हाच्या दाण्यांमध्ये सूज आणि विकृती निर्माण करतो. यामुळे दाणे कमकुवत होतात आणि त्यांची गुणवत्ता प्रभावित होते.

बंद कंड:
हा रोग पिकाच्या वाढीवर परिणाम करतो, ज्यामुळे उत्पादनात घट होते. फसल काढणीच्या वेळीही हा रोग समस्या निर्माण करतो.

पर्ण झुलसा:
हा रोग पानांवर जळाल्यासारखे डाग निर्माण करतो आणि पाने वाळवतो. पिकाची हिरवी पाने नष्ट होतात, ज्यामुळे उत्पादन आणि गुणवत्ता कमी होते.

चूर्णिल आसिता:
हा रोग गव्हाच्या पानांवर पांढऱ्या चूर्णाच्या स्वरूपात दिसतो, ज्यामुळे पिकाच्या वाढीवर परिणाम होतो. हा रोग आर्द्र हवामानात वेगाने पसरतो, आणि वेळीच उपचार करणे आवश्यक असते.

या रोगांपासून बचाव करण्यासाठी योग्य कृषी व्यवस्थापन आवश्यक आहे. यामध्ये पीक फेरपालट, रोगप्रतिरोधक वाणांची निवड, योग्य बुरशीनाशकांचा वापर, तसेच स्वच्छता राखणे महत्त्वाचे आहे.