फुला कोभी लगावद

Question

फुला कोभी लगावद

Arjun Sherekar · Accepted Answer

नमस्कार

फुलकोबी (फ्लॉवर)  :

जमीन :  लागवडीसाठी पाण्याचा उत्तम निचरा होणारी, मध्यम ते भारी सुपीक जमीन निवडावी. जमिनीचा सामू ५.५ ते ६.६ असावा.

हवामान :  पानकोबीप्रमाणेच फुलकोबी हे थंड हवामानात वाढणारे पीक आहे. मात्र, तापमानाच्या बाबतीत हे पीक अत्यंत संवेदनशील आहे. ठराविक तापमानाला येणाऱ्या फुलकोबीच्या जातींची त्या ठराविक हंगामात लागवड केली तरच त्या जातीपासून अपेक्षित उत्पादन मिळू शकते. हळव्या किंवा लवकर येणाऱ्या जातींना उष्ण हवामान (गड्डा धरताना २५ ते २७ अंश सेल्सिअस) आणि दीर्घकाळ सूर्यप्रकाश (मोठे दिवस) पोषक ठरतो. पिकाच्या वाढीच्या काळात तापमान खाली गेल्यास गड्डा अतिशय लहान (बटनिंग आणि कमी प्रतीचा) तयार होतो. गरव्या किंवा उशिरा तयार होणाऱ्या स्नोबॉलसारख्या जातींसाठी सुरवातीपासूनच थंड हवामान (१० ते १६ अंश सेल्सिअस) आणि छोटे दिवस मानवतात.

लागवड पद्धत :  एक हेक्‍टर लागवडीसाठी हळव्या, निमगरव्या जातीचे ६००-७५० ग्रॅम बी लागते, तर गरव्या आणि स्नोबॉल गटातील जातीचे हेक्‍टरी ३७५ ते ४०० ग्रॅम बी पुरेसे होते. संकरित वाणांचे बी २५० ते ३०० ग्रॅम लागते. सर्वसाधारणपणे तीन ते पाच आठवड्यांत रोपे तयार झाल्यानंतर मुख्य शेतात खरीप हंगामात सरी-वरंब्यांवर तर रब्बी व उन्हाळी हंगामात सपाट वाफा  पद्धतीने ४५ बाय ४५ सेंमी. अंतरावर रोपांची लागवड करावी. रोपांची पुनर्लागवड संध्याकाळच्या वेळी करावी. लागवडीनंतर लगेच पाणी द्यावे.

अन्नद्रव्य व्यवस्थापन :  हेक्‍टरी २० टन शेणखत तसेच १५०ः७५ः७५ किलो नत्र ः स्फुरद ः पालाश (प्रति हेक्‍टरी). द्यावे. यापैकी ५० टक्के नत्र, संपूर्ण स्फुरद व पालाश लागवडीच्या वेळी तर उर्वरित ५० टक्के नत्र लागवडीनंतर एक महिन्याने द्यावे.

आंतरमशागत आणि पाणी व्यवस्थापन :   १५ ते २० दिवसांच्या अंतराने नियमित खुरपणी करावी, तसेच आठ ते १० दिवसांच्या अंतराने व गरजेनुसार पिकाला पाणी द्यावे. फुलकोबीची मुळे उथळ असल्यामुळे खोलवर खुरपणी किंवा खांदणी करू नये. गड्डा धरू लागल्यानंतर रोपांना भर द्यावी. त्यामुळे गड्ड्याच्या ओझ्याने रोपे कोलमडणार नाहीत. गड्ड्यांचा रंग पांढरा राहण्यासाठी गड्डे धरण्यास सुरवात झाल्यानंतर त्याभोवतालच्या पानांनी गड्डे झाकून घ्यावेत. त्यामुळे प्रत्यक्ष सूर्यप्रकाश गड्ड्यावर पडून ते पिवळे न पडता दुधाळ, पांढऱ्या रंगाचे व आकर्षक राहतात.

काढणी आणि उत्पादन :  हळव्या जाती लागवडीपासून ६० ते ९० दिवसांत काढणीस तयार होतात, तर निमगरव्या जाती ९० ते १२० दिवसांत तयार होतात. लवकर येणाऱ्या जातींचे १५० ते २०० क्विंटल तर उशिरा येणाऱ्या जातींचे २०० ते २५० क्विंटल प्रतिहेक्‍टरी उत्पादन मिळते.