Mirchi lagovered Mahiti

Question

Anurag Gupta · Accepted Answer

मिरची पिकांना विविध रोगांचा धोका असतो, जे त्यांच्या वाढी, उत्पादन आणि गुणवत्तेवर परिणाम करू शकतात. येथे मिरचीच्या सामान्य रोगांची माहिती दिली आहे:

मिरची लीफ कर्ल व्हायरस (CLCV):

कारण: CLCV हा व्हायरस आहे जो पांढरट मक्खींच्या माध्यमातून प्रसार होतो.
लक्षणे: पानांचे कुंडलणे, पिवळट होणे, अडथळा वाढ, आणि उत्पादन कमी होणे.
नियंत्रण: प्रतिकारक जातींचा वापर करा, पांढरट मक्खी नियंत्रित करण्यासाठी कीटकनाशक किंवा नैसर्गिक शत्रूंचा वापर करा, आणि संक्रमित झाडे काढून टाका.

पावडरी मिल्ड्यू:

कारण: फफूंद रोग जो Leveillula taurica मुळे होतो.
लक्षणे: पानांवर, काड्यांवर आणि फुलांवर पांढरी, पावडरी सारखी वाढ, पानांचे पिवळट होणे, आणि अडथळा वाढ.
नियंत्रण: सल्फर आधारित उत्पादने किंवा नेम तेल वापरून फंगसाईड्स लावा, आणि चांगली वाऱ्याची वाहतूक सुनिश्चित करण्यासाठी योग्य अंतर ठेवा.

बॅक्टेरियल विल्ट:

कारण: Ralstonia solanacearum सारख्या बॅक्टेरियामुळे होतो.
लक्षणे: झाडे मुरझून जाणे, पानांचे पिवळट होणे, आणि झाडांचा आधीच मृत्यू होणे.
नियंत्रण: प्रतिकारक जाती वापरा, जास्त पाणी देणे टाळा, आणि जमिनीत असलेल्या बॅक्टेरियाचा प्रसार कमी करण्यासाठी पीक बदल करा.

अर्ली ब्लाइट (Alternaria Solani):

कारण: Alternaria solani फफूंद.
लक्षणे: पानांवर, काड्यांवर आणि फळांवर गडद, डुबलेली ठिकाणं, जी हळूहळू वाढून पानांची गळती होण्यास कारणीभूत ठरतात.
नियंत्रण: Mancozeb किंवा कॉपर आधारित उत्पादने लावा, संक्रमित वनस्पतींचे तुकडे काढून टाका, आणि पीक बदल करा.

फ्युजॅरियम विल्ट:

कारण: जमिनीत असलेली फफूंद Fusarium oxysporum.
लक्षणे: मुरझून जाणे, पानांचे पिवळट होणे, आणि काड्यांमध्ये रक्तवर्णी बदल होणे.
नियंत्रण: प्रतिकारक जाती वापरा, जमिनीच्या निचऱ्याची स्थिती सुधारवा, आणि पीक बदल करा.

एंथ्रॅक्नोज:

कारण: Colletotrichum फफूंदजन्य सूक्ष्मजीव.
लक्षणे: फळांवर काळी, डुबलेली घाव, जी सामान्यपणे पिवळ्या काठांसह असतात.
नियंत्रण: फंगसाईड्स लावा, संक्रमित फळं काढून टाका, आणि चांगली स्वच्छता करा.

रूट रॉट:

कारण: Phytophthora आणि Pythium सारख्या फफूंदांमुळे.
लक्षणे: पानांचे पिवळट होणे, मुरझून जाणे, आणि जड रूट्स असणे.
नियंत्रण: जमिनीच्या निचऱ्याची स्थिती सुधारवा, जास्त पाणी देणे टाळा, आणि जमिनीत फंगसाईड्स वापरा.

मिरची मोजॅक व्हायरस:

कारण: एफिड्सद्वारे प्रसारित होणारा व्हायरस.
लक्षणे: पानांवर मोजॅक किंवा मेटल सारखा नमुना, अडथळा वाढ, आणि कमी उत्पादन.
नियंत्रण: संक्रमित झाडे काढून टाका, एफिड्स नियंत्रित करण्यासाठी कीटकनाशकांचा वापर करा, आणि ज्याठिकाणी व्हायरल इन्फेक्शनचा इतिहास असतो, त्या ठिकाणी पीक लावू नका.
सामान्य व्यवस्थापन टिप्स:
पीक बदल: जमिनीत रोगजनकांचा संचार रोखण्यासाठी.
योग्य अंतर: झाडांमधील चांगली वाऱ्याची वाहतूक सुनिश्चित करण्यासाठी योग्य अंतर ठेवा.
नियमित तपासणी: लवकर लक्षणे तपासून रोग प्रसार होण्यापूर्वी त्याचा नियंत्रण करा.
प्रतिकारक जातींचा वापर: उपलब्ध असल्यास रोग प्रतिकारक मिरचीच्या जाती वापरा.
स्वच्छता: संक्रमित झाडे, पाने आणि तुकडे काढून टाका जेणेकरून रोगाचा प्रसार रोखता येईल.
योग्य सांस्कृतिक पद्धतींचा पालन करून, लक्षणांची नियमित तपासणी करून आणि प्रतिबंधात्मक उपाययोजना वापरून, आपण मिरचीच्या रोगांचा प्रभावीपणे नियंत्रण करू शकता आणि चांगल्या उत्पादनासाठी एक आरोग्यपूर्ण पीक सुनिश्चित करू शकता.