गाय वारंवार हिटवर येते तरी ती गाभास जात नाही त्याचं काय कारण असेल

Question

Anurag Gupta · Accepted Answer

गाय वारंवार हिटवर येते पण गाभण होत नाही याची अनेक कारणे असू शकतात. मुख्य कारणे पुढीलप्रमाणे आहेत:

पोषणाची कमतरता:
जर गायीच्या आहारात प्रथिने, खनिजे (कॅल्शियम, फॉस्फरस, आयोडीन) आणि जीवनसत्त्वे (A, D, E) यांची कमतरता असेल, तर प्रजनन प्रणाली व्यवस्थित काम करत नाही. हे हिटसायकलला परिणाम करतं आणि गर्भधारणा होण्यात अडचण येते.

गुप्तांगातील संसर्ग (Reproductive Tract Infection - RTI):
गर्भाशयात किंवा प्रजनन मार्गात संसर्ग असल्यास, गर्भधारणा होण्याची शक्यता कमी होते. पांढरा किंवा पिवळसर स्राव (डिसचार्ज) हा संसर्गाचा लक्षण असतो.

हार्मोनल असंतुलन:
जर प्रोजेस्टेरॉन किंवा एस्ट्रोजेन या प्रजनन हार्मोन्सचा समतोल बिघडला असेल, तर गायीला वारंवार हिट येऊ शकतो पण गर्भधारणा होत नाही.

बीजांड (Ovum) न फोडणे (Anovulation):
काही वेळा अंडाशयात बीजांड तयार होते, पण ते योग्य वेळी फुटत नाही. यामुळे निषेचन होण्याची प्रक्रिया पूर्ण होत नाही.

गर्भधारणेचा अयशस्वी प्रयत्न (Early Embryonic Death):
काही वेळा बीजदान झाल्यानंतर सुरुवातीच्या टप्प्यात गर्भाचा नाश होतो, त्यामुळे गायीला पुन्हा हिट येतो.

बीजदानाच्या वेळेतील चूक:
योग्य वेळी बीजदान न केल्यास, बीजाणू (Sperm) आणि बीजांड (Ovum) एकत्र येण्याची शक्यता कमी होते. हिट आल्यावर 12-18 तासांमध्ये कृत्रिम रेतन (AI) करणं योग्य असतं.

गायीचे वय आणि आरोग्य:
खूप कमी वयाची किंवा खूप जुनी गाय गर्भधारणेसाठी योग्य नसते. तसंच, गायीला ज्वर, पचनाचे विकार किंवा इतर आरोग्य समस्या असल्यास, प्रजननावर परिणाम होतो.

जनुकीय समस्या (Genetic Issues):
काही वेळा गाय स्वतःच्या जनुकीय त्रुटींमुळे गाभण राहत नाही. अशा वेळी प्रजननक्षमतेवर परिणाम होतो.

सांडाचे कमी गुणवत्तेचे वीर्य:
जर सांडाचे वीर्य खराब असेल किंवा योग्य तापमानात साठवलं नसेल, तर निषेचन होण्याची शक्यता कमी असते.

उपाय:

योग्य आहार देऊन गायीला पोषणमूल्य मिळवून द्या.
हिट आल्यानंतर 12-18 तासात बीजदान करा.
गायीच्या गुप्तांगांची स्वच्छता ठेवा व संसर्ग टाळा.
आवश्यक असल्यास पशुवैद्यकाकडून गर्भधारणेसाठी हार्मोनल उपचार घ्या.
जर समस्या कायम राहिली तर पशुवैद्यकाचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे, कारण यामुळे गायीच्या प्रजनन क्षमतेवर दीर्घकालीन परिणाम होऊ शकतो.