कुकुट पालन करायचं आहे तरी मार्ग दर्शन करून सरकारी योजना काय आहे

Question

Anurag Gupta · Accepted Answer

कुक्कुट पालन सुरू करण्यासाठी सर्वप्रथम व्यवसायाचे नियोजन करणे आवश्यक आहे. यात कोणत्या प्रकारच्या कोंबड्यांचे पालन करायचे (ब्रोइलर, लेयर किंवा देशी कोंबड्या) हे ठरवावे लागते. यासाठी हवेशीर, स्वच्छ आणि कोरड्या जागी शेडची उभारणी करावी लागते. प्रत्येक कोंबडीसाठी 1 स्क्वेअर फुट जागा लागते. उच्च उत्पादन देणाऱ्या जातींची निवड करावी, जसे की ब्रोइलर साठी "कोब 500" आणि लेयर साठी "व्हाइट लेगहॉर्न". संतुलित आहारामध्ये हिरवा चारा, धान्याचा भुस्सा, प्रथिनेयुक्त खाद्य आणि खनिजे द्यावी लागतात. कोंबड्यांना स्वच्छ पाणी आणि 24 तास प्रकाश व्यवस्थाही महत्त्वाची असते.

कोंबड्यांना आजार होऊ नयेत म्हणून रानीखेत आणि गंबोरोसाठी लसीकरण करणे आवश्यक आहे. वेळोवेळी कोंबड्यांची तपासणी करावी आणि आजारी कोंबड्यांना इतर कोंबड्यांपासून वेगळे ठेवावे. विक्रीसाठी स्थानिक बाजारपेठ, रिटेल स्टोअर्स आणि ऑनलाइन प्लॅटफॉर्मचा वापर करता येतो.

कुक्कुट पालनासाठी सरकारकडून अनेक योजना उपलब्ध आहेत. राष्ट्रीय पशुधन मिशन (NLM) अंतर्गत 25% ते 50% अनुदान दिले जाते. NABARD कडून कर्ज घेतल्यास व्याजावर अनुदान मिळते. प्रधानमंत्री रोजगार निर्मिती योजना (PMEGP) अंतर्गतही कर्जावर सबसिडी दिली जाते. अर्ज करण्यासाठी जिल्हा पशुसंवर्धन कार्यालय किंवा ऑनलाईन प्लॅटफॉर्मचा वापर करू शकता. आवश्यक कागदपत्रांमध्ये आधार कार्ड, जातीचा दाखला, रहिवासी प्रमाणपत्र आणि बँक खाते तपशील आवश्यक असतो. कुक्कुट पालन हा कमी गुंतवणुकीत अधिक नफा मिळवून देणारा व्यवसाय आहे, जो योग्य व्यवस्थापन आणि सरकारी योजनेच्या लाभामुळे अधिक यशस्वी ठरतो.