દુધ ઉત્પાદન માટે શું કરવું

Question

Anshu Sharma · Accepted Answer

પશુઓનું દૂધ ઉત્પાદન વધારવા માટે યોગ્ય પોષણ, આરોગ્ય સંભાળ અને વ્યવસ્થાપન તકનીકીઓનો યોગ્ય ઉપયોગ કરવો જરૂરી છે. નીચેના મુદ્દાઓમાં અમે વિસ્તૃત રીતે જોઈશું કે કેવી રીતે આ વિવિધ ઘટકોનો સંકલન કરીને તમે દૂધ ઉત્પાદનમાં વધારો કરી શકો છો.

પશુઓનું યોગ્ય પોષણ અને આહાર વ્યવસ્થાપન - પોષણ પશુઓના દૂધ ઉત્પાદનમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. તમને તમારા પશુઓને સંતુલિત આહાર આપવો જોઈએ, જે તેમની ઊર્જા અને પોષક તત્વોની જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરે છે. આ માટે, તમને આહારમાં વિવિધ પ્રકારના ચારાના અને પૂરક આહારનો સમાવેશ કરવો પડશે. સૌપ્રથમ, તમે તમારા પશુઓને ઊર્જા થી ભરપૂર આહાર આપવો પડશે. અનાજ જેમ કે મકાઈ, જોવર, અને બજરો ઊંચી ઊર્જા પૂરી પાડે છે અને દૂધ ઉત્પાદનમાં મદદ કરે છે. આ ઉપરાંત, પશુઓને પ્રોટીનની પણ જરૂર હોય છે, જે તેમના શારીરિક વિકાસ અને દૂધ ઉત્પાદન માટે મહત્વપૂર્ણ છે. પ્રોટીન માટે તમે સોયાબીનનો ખલી, મગફળીનો ખલી, અને અન્ય પ્રોટીનયુક્ત ચારો નો ઉપયોગ કરી શકો છો. વિટામિન અને ખનિજ પણ દૂધ ઉત્પાદન માટે ખૂબ જ જરૂરી છે. કેલ્શિયમ, ફોસ્ફરસ અને વિટામિન A, D, અને E પશુઓના આરોગ્યને જાળવવામાં મદદ કરે છે. આ પોષક તત્વો પૂરા પાડવા માટે તમે મિનરલ મિક્સ અથવા પૂરક આહારનો ઉપયોગ કરી શકો છો. હરી ચારા નો સમાવેશ પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જોવર, બરસીમ, લૂસર્ન અને નેપિયર ઘાસ જેવા હરી ચારા પોષક તત્વોથી ભરપૂર હોય છે અને દૂધની ગુણવત્તાને વધારતા છે. જ્યારે હરી ચારો ઉપલબ્ધ ન હોય, ત્યારે તમે સાયલેજ અને હેનો ઉપયોગ કરી શકો છો, જે પશુઓને જરૂરી પોષણ પૂરૂં પાડે છે.

આરોગ્ય સંભાળ અને ટેસ્ટીકરણ - પશુઓના આરોગ્ય સંભાળ અને ટેસ્ટીકરણ નિયમિત રીતે કરાવવુ જોઈએ જેથી તેઓ સ્વસ્થ રહે અને વધુ દૂધ આપે. સમય પર ટેસ્ટીકરણથી પશુઓ ખતરનાક બિમારીઓથી સુરક્ષિત રહે છે, જે તેમના આરોગ્યમાં સુધારો લાવે છે અને દૂધ ઉત્પાદન વધે છે. આ ઉપરાંત, પરજીવી નિયંત્રણ પણ મહત્વપૂર્ણ છે. નિયમિત ડી-વોર્મિંગથી પશુઓને આંતરિક અને બાહ્ય પરજીવીથી બચાવા શકાય છે, જેનાથી તેમનું આરોગ્ય સારું રહે છે. પશુઓની નિયમિત આરોગ્ય તપાસ પણ જરૂરી છે. પશુચિકિત્સક પાસેથી સમયાંતરે તપાસ કરાવવાથી તમે આરોગ્ય સંબંધિત સમસ્યાઓને સમયસર ઓળખી શકો છો અને તેનું ઉપચાર કરી શકો છો. સ્વસ્થ પશુઓ વધુ દૂધ ઉત્પાદન કરે છે અને તેમનું જીવનકાળ પણ વધી જાય છે.

દૂધ કાઢવાની યોગ્ય તકનીક - દૂધ કાઢવાની પ્રક્રિયાનો સમય અને તકનીક પણ દૂધ ઉત્પાદન પર અસર પાડે છે. દૂધ કાઢવાનું સમય નિયમિત અને નિશ્ચિત હોવું જોઈએ જેથી પશુની जैવિક ઘડી વ્યક્તિગત રીતે સેટ થાય અને દૂધ ઉત્પાદન વધારે થઈ શકે. આ ઉપરાંત, દૂધ કાઢતી વખતે સાફ-સફાઈનો ખ્યાલ રાખવો પણ જરૂરી છે. જો શક્ય હોય, તો મિલ્કિંગ મશીનનો ઉપયોગ કરવો શ્રેષ્ઠ રહેશે કારણ કે તે હાથથી દૂધ કાઢવા કરતાં વધુ અસરકારક અને સ્વચ્છ છે. આથી દૂધની ગુણવત્તા પણ જાળવાય છે અને ઉત્પાદન વધે છે.

પશુ વ્યવસ્થાપન અને આરામ - પશુઓ માટે આરામદાયક અને માનસિક શાંતિવાળો વાતાવરણ પ્રદાન કરવું પણ દૂધ ઉત્પાદન વધારી શકે છે. પશુઓ માટે સ્વચ્છ, સૂકા અને આરામદાયક નિવાસ સુનિશ્ચિત કરો. એક સારું વાતાવરણ તેમના તણાવને ઘટાડે છે અને તેમને સ્વસ્થ રાખે છે. ગરમીથી બચાવ માટે, ગરમીમાં પશુઓને ગરમીથી બચાવવા માટે યોગ્ય છાયાદાર જગ્યા અને ઠંડું પાણી પ્રદાન કરવું જોઈએ. આથી પશુઓ વધુ આરામદાયક અનુભવતા છે અને તેમનું દૂધ ઉત્પાદન ઘટતું નથી. આ ઉપરાંત, પશુઓને માનસિક રીતે પણ તણાવમુક્ત રાખવું જોઈએ. તણાવ તેમના દૂધ ઉત્પાદનને નકારાત્મક રીતે અસર પાડી શકે છે, તેથી આ સુનિશ્ચિત કરવું મહત્વપૂર્ણ છે કે તેઓ આરામદાયક અને સુરક્ષિત અનુભવ કરે છે.

આ તમામ ઉપાયોનું પાલન કરીને તમે તમારા પશુઓનું દૂધ ઉત્પાદન વધારી શકો છો. યોગ્ય પોષણ, આરોગ્ય સંભાળ અને વ્યવસ્થાપન તકનીકીઓનો ઉપયોગ કરીને તમે તમારા પશુઓથી વધુतम લાભ મેળવી શકો છો.