ਕਣਕ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਤੋਂ ਲਾ ਕੇ ਆਖਰ
ਤੱਕ ਕੀ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ

Question

ਕਣਕ ਦੀ ਫ਼ਸਲ  ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਤੋਂ ਲਾ ਕੇ ਆਖਰ
 ਤੱਕ ਕੀ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ

Sathiyavarsha K · Answer

ਤੁਹਾਡੇ ਸਵਾਲ “ਕਣਕ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਤੋਂ ਲਾ ਕੇ ਆਖ਼ਰ ਤੱਕ ਕੀ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ” ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਮੈਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਣਕ ਦੀ ਫਸਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੇਠਾਂ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਹੈ:

1. ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ (ਤਿਆਰੀ):

ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਜਾਂਚ: ਮਿੱਟੀ pH 6–7 ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਖਾਦ-ਸਾਰਾਂ ਦੀ ਯੋਜਨਾ: ਪੋਟਾਸ਼ ਅਤੇ ਫਾਸਫੇਟ ਦੀ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਦੇਣਾ।

ਬੀਜ ਦੀ ਚੋਣ: ਸਥਾਨਕ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਮਿਟੀ ਲਈ ਉਚਿਤ ਬੀਜ।

2. ਬੀਜਣ (Sowing):

ਸਮਾਂ: ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅਕਤੂਬਰ–ਨਵੰਬਰ’।

ਬੀਜਣ ਦੀ ਗਹਿਰਾਈ: 4–5 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ।

ਬੀਜਣ ਦਾ ਅੰਤਰਾਲ: 15–20 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ।

3. ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਸਿੰਚਾਈ (Irrigation):

ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਸਿੰਚਾਈ ਨਰਮ ਮਿੱਟੀ ਲਈ।

ਵਾਧੂ ਪਾਣੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਅਨੁਸਾਰ (ਜਦੋਂ ਜ਼ਮੀਨ ਸੁੱਕੇ)।

4. ਖਾਦ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ (Fertilizer & Nutrition):

ਆਰੰਭਕ NPK: ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ, ਫਾਸਫੇਟ, ਪੋਟਾਸ਼ ਮਿਤੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ।

ਵਧਦੇ ਪੌਦੇ ਵਿੱਚ ਸਪਲਾਈ: ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਬਾਲਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰੀਆ।

5. ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਕੀਟ ਨਿਯੰਤ੍ਰਣ (Pest & Disease Control):

ਮੁੱਖ ਬਿਮਾਰੀਆਂ: ਬਲਾਈਟ, ਰਸ ਪੀੜ, ਰਗੜੀ ਰੋਗ।

ਕੀਟਾਂ: ਗੰਦਾ ਕਿਰਮ, ਹਾਕੀ ਕਿਰਮ।

ਉਪਾਅ: ਫੰਗਿਸਾਈਡ ਅਤੇ ਇਨਸੈਕਟਿਸਾਈਡ, ਸਹੀ ਸਮੇਂ ਤੇ।

6. ਫਸਲ ਦੀ ਸਫਾਈ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲ (Harvesting & Post-Harvest):

ਕਣਕ ਦਾ ਫਸਲ ਸਖ਼ਤ ਹੋ ਜਾਏ (grain hard) ਤੇ ਹੀ ਕਟਾਈ।

ਸੁੱਕਾਉਣ: ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ 2–3 ਦਿਨ।

ਸੰਭਾਲ: 12–14% ਨਮੀ ਵਾਲੇ ਸਟੋਰ।

7. ਮੁੱਲ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ (Marketing):

ਮंडी ਜਾਂ ਐਕਸਚੇਂਜ: ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਮੰਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵੇਚੋ।

ਅਤਿਰਿਕਤ ਵਿਕਲਪ: ਦਾਲਾਂ, ਆਟਾ ਮਿੱਲਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ।

ਸਾਰ ਵਿੱਚ, ਕਣਕ ਫਸਲ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਬੀਜ ਦੀ ਚੋਣ, ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਤਿਆਰੀ, ਨਿਰੰਤਰ ਪੋਸ਼ਣ, ਸਿੰਚਾਈ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਖ਼ਰ ‘ਚ ਸਹੀ ਸਮੇਂ ਤੇ ਕਟਾਈ ਅਤੇ ਸਟੋਰ ਕਰਨਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਵਧੀਆ ਮੁੱਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

ਕਣਕ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਤੋਂ ਲਾ ਕੇ ਆਖਰ ਤੱਕ ਕੀ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ